در حالت عادی تعریفی که بتوان به‌صورت واضح راجع به یک شهر هوشمند بیان کرد موجود نیست؛ اما به‌طور کلی شهری را هوشمند می‌گویند که کلیه اطلاعاتش در دسترس باشد و از این اطلاعات بتوان برای استفاده بهینه از منابع آن بهره برد.
تعریف شهر هوشمند
شهر هوشمند، به شهری گفته می‌شود که از تکنولوژی‌های فناوری ارتباطات (it) و ارتباطات مخابراتی (ICT) برای بهبود کیفیت خدمات شهری، افزایش بهره وری عملیاتی در جهت بالا بردن سطح رفاه مردم در آن استفاده می‌شود.
هوشمندسازی شهر از آن جهت حائز اهمیت است که علاوه بر افزایش کیفیت زندگی مردم، باعث بهینه‌سازی عملکرد‌های شهری و ارتقا رشد اقتصادی کشور نیز می‌شود. این اتفاق با استفاده از تکنولوژی اینترنت اشیا و تجزیه و تحلیل اطلاعات انجام شدنی است. در ادامه چند مورد از شاخص‌های شهر هوشمند را با هم مرور می‌کنیم:
-
- زیرساختی مبتنی بر فناوری مورد نیاز
-
- ابتکارات زیست محیطی
-
- حملونقل عمومی کاربردی و مؤثر
-
- نقشه‌های شهری مطمئن و مترقی
-
- دسترس پذیری منابع هوشمند شهری
ویژگی‌های شهر هوشمند
بهینه‌سازی فعالیت‌های شهری، یکی از اهداف اصلی شهرهای هوشمند به حساب می‌آیند. در واقع شهر‌هایی را هوشمند مینامیم که حمل و نقلی کارآمد داشته باشند و برنامه‌های شهری آن به صورت مطمئن و خودکار انجام شود. در ادامه برخی با برخی از ویژگی‌های هوشمندسازی شهری آشنا می‌شویم:
محیط هوشمند
شهری را هوشمند می‌نامند که دوستدار محیط زیست است و تکنولوژی استفاده شده در آن برای حفظ و مدیریت منابع انرژی تلاش کند. از ویژگی‌های این نوع شهرها می‌توان تلاش برای افزایش میزان فضای سبز شهری، مقابله با آلودگی هوا و جلوگیری از جنگل‌زدایی نام برد.
حمل و نقل هوشمند
سیستم حملونقل هوشمند شهری به مجموعه ای از ابزارها و امکانات آن شهر گفته می شود که به‌صورت یکپارچه و به منظور بهبود عملکرد سیستم حملونقل مورد استفاده قرار می‌گیرند. از جمله اجزای مورد استفاده در حمل و نقل هوشمند می‌توان به سیستم شناسایی خودکار ماشین‌ها، دوربین‌های کنترل وضعیت و… می توان اشاره کرد.
اقتصاد هوشمند
یکی از اهدافی که برای هوشمندسازی شهرها دنبال می شود، اقتصاد هوشمند است. برای رسیدن به این منظور متخصصان اینترنت اشیا و هوش مصنوعی از تکنولوژی ICT برای تولید خدمات، محصولات و مدل های تجاری استفاده می کنند. در نتیجه با هوشمندسازی کسب‌وکارها، شهروندان می توانند شاهد یک اقتصاد پایدارتری باشند.
زندگی هوشمند
زمانی که قصد هوشمندسازی شهر را داشته باشیم باید ابتدا زیرساخت‌ها و امکانات شهری و… را ایجاد کنیم. به‌عنوان مثال ایجاد اینترنت پرسرعت، تغییر ساختار جاده‌ها، تغییرات بنیادین در ساختار حمل و نقل. به‌غیر از این مواد امروز شاهد افزایش خانه‌های هوشمندی هستیم که توسط خود افراد طراحی و ساخته می‌شوند. به همین خاطر در این دهه اخیر به همین خاطر امروزه بازار کار اینترنت اشیا در ایران روز به روز در حال گسترش است.
بخش‌های اصلی یک شهر هوشمند
زمانی که صحبت از هوشمندسازی شهرها صحبت می کنیم باید قسمت هایی در آن طراحی کرد که بتوان از امکانات آن استفاده کرد. در ادامه بخش های اصلی مورد نیاز را باهم بررسی می‌کنیم.
روشنایی هوشمند
روشنایی شهرها یکی از بخش‌های اصلی در هوشمندسازی شهرها به حساب می‌آیند. برای اجرای این سیستم می‌توان از سنسور‌ها و محرک‌ها استفاده نمود تا علاوه بر روشنایی بهینه، مصرف انرژی را تا حد بسیار زیادی کاهش داد.
به‌عنوان مثال با استفاده از سنسور‌های هوشمند تنها زمانی قسمتی از لامپ‌های خیابان روشن می‌شود که شخص یا خودرویی در نزدیکی آن تردد کند. همچنین می‌توان از راه دور تمام سیستم روشنایی شهر را تحت کنترل گرفت و در مواقع لزوم تغییراتی در آن ایجاد کرد.
پارکینگ هوشمند
با افزایش جمعیت افراد جامعه، تعداد خودرو‌ها روز به روز افزایش می‌یابد. در نتیجه تردد این خودرو‌ها در سطح شهر و پارک کردن آن‌ها، چالش‌های بزرگی ایجاد می‌کند. برای حل این مشکل می‌توان با استفاده از نرم‌افزار‌ها و سخت‌افزار‌های مبتنی بر اینترنت‌اشیا، سیستمی را طراحی کرد تا از این معضل ر‌هایی یافت.
در پارکینگ هوشمند تعداد خودرو‌ها در پارکینگ‌ها، ورود و خروج و توقف آن‌ها بررسی می‌شود و امنیت خودرو‌ها تحت کنترل در می‌آید. به سبب پیاده‌سازی چنین سیستمی باعث کاهش هزینه‌های جانبی و نیروی انسانی می‌شود.
کشاورزی هوشمند
بهینه‌سازی فرآیند‌ها و بهره‌برداری مؤثر از زمین و منابع آبی، فضای سبز و پارک‌ها یکی از مهم‌ترین کاربرد اینترنت اشیا در محیط زیست محسوب می‌شود. برای پیاده‌سازی این سیستم اطلاعات جامع و کاملی از وضعیت خاک برای ما ارسال می‌شود که طبق آن می‌توان اقدادامت هوشمند و مؤثری را برای بهره وری بیشتر پیاده‌سازی کرد.
سیستم مدیریت هوشمند دفع زباله
بزرگ‌ترین چالش کلانشهر‌های بزرگ، جمع‌آوری زباله‌های شهری است. اگر برای این کار سازوکار مناسبی در دسترس نباشد، شهر را دچار معضل بزرگی می‌کند. به همین خاطر با استفاده از سیستم هوشمندسازی جمع‌آوری زباله با اینترنت‌اشیاء، نظارت، جمع‌آوری، بازیابی و دفع زباله مدیریت و انجام می‌شود.
خانه هوشمند
به ساختمانی خانه هوشمند می گویند که در آن از اینترنت و دستگاه های متصل به هم و اینترنت، برای کنترل از راه دور و مدیریت لوازم منزل و سیستم های هوشمندی مانند روشنایی، سرمایش و گرمایش و … استفاده می شود.
معرفی شهرهای هوشمند دنیا
نقش اینترنت اشیا در ایجاد شهرهای هوشمند باعث شده‌اند که روز به روز کشورهای توسعه یافته زیادی دست به کار شوند. با این حال چندین شهر از کشورهای مختلف وجود دارند که در این زمینه پیشتاز هستند. حال در ادامه با هم تعدادی از هوشمندترین شهر جهان را با هم بررسی می‌کنیم:
کانزاس سیتی
زمانی که شما وارد شهر کانزاس سیستی به عنوان یکی از اولین شهر هوشمند امریکا می‌شوید، خواهید دید که چراغ‌های خیابان هوشمند در این شهر وجود دارد. همچنین کیوسک‌های تعاملی و بیش از ۵۰ بلوک Wi-Fi نصب شده در این شهر باعث می‌شوند تا تمام سخت‌افزار‌های بتوانند اطلاعات مورد نیاز را به سمت سرور‌های اصلی ارسال کنند.
از دیگر مزایای شهر هوشمند کانزاس سیستی می‌توانی به اندازه‌گیری جریان ترافیک، هات پات‌های عابرپیاده و بررسی جزئیات فضای پارکنیگ اشاره کرد. در نتیجه این اطلاعات همیشه به صورت لحظه‌ای در اختیار شهروندان قرار می‌گیرد تا بتوانند از این خدمات هوشمند استفاده کنند.
بارسلون اسپانیا
شهر هوشمند بارسلون اسپانیا یکی از هوشمندترین شهرهای دنیا محسوب می‌شود که دارای سیستم‌های حمل و نقل هوشمند با‌ایستگاه اتوبوس است که از طریق پورت شارژ USB و Wi-Fi به صورت رایگان به مردم ارائه می‌شود.
به‌عنوان مثال زمانی که وارد این شهر می‌شوید شما می‌توانید اپلیکیشن اشتراک دوچرخه یا پارکینگ هوشمند را دانلود کنید تا علاوه بر استفاده از این امکانات از امکاناتی مانند پرداخت آنلاین، دریافت اطلاعاتی نظیر میزان آلودگی، بارندگی، آلودگی که توسط سنسور‌های نصب شده در سطح شهر اطلاع پیدا کنید.
دبی
با استفاده از کاربردهای جالب اینترنت اشیا در شهر هوشمند، کشورهای آسیایی مانند امارات نیز به ایجاد چنین امکاناتی در کشورشان علاقمند شدند. در شهر دبی سیستم های نظارت بر ترافیک وجود دارد که وضعیت کل ترافیک شهر را تحت نظر دارد. همچنین خانه های هوشمند شهر دبی دارای تجهیزات و امکانی نظیز ایمنی هوشمند، سیستم آب و برق هوشمندی هستند که توانسته توریست ها و سرمایه گذاران زیادی را جذب خود کند.
جمع بندی
توسعه شهر هوشمند پایدار مزایای مختلفی برای شهروندان فراهم می‌کند تا کیفیت زندگی و همینطوری اطمینان از پایداری و استفاده از بهینه از منابع افزایش یابد. به همین خاطر شهرداری‌ها می‌توانند با احداث و پشتیبانی از زیرساخت‌های مورد نیاز و استفاده از تکنولوژی‌هایی مانند اینترنت‌اشیا، باعث پیشرفت امکانات و دسترسی‌های شهری شوند.
موضوع شهر هوشمند در ایران نیز روز به روز در حال گسترش است. به همین خاطر اگر شما خود را یک متخصص اینترنت اشیا می‌نامید یا در زمینه صنعت اینترنت اشیا فعال هستید، می‌توانید با ثبت نام در مرکز اینترنت اشیا ایران جهت فعالیت‌های پیش رو با ما همکاری‌های مفیدی داشته باشید.
منابع:
thalesgroup , bismart , techtarget