اینترنت اشیا چیست و چه کاربردی دارد؟

اینترنت ‌اشیا (Internet of Things) که به اختصار به آن IOT نیز می‌گویند علم جدیدی است که چندین ساله وارد حوزه تکنولوژی شده است. تعاریف زیاد و اغلب گمراه‌کننده آن باعث شده که ما دقیقاً متوجه مفهوم و کاربرد این تکنولوژی جدید نشویم؛ اما دقیقاً iot چیست؟ چه کاربردی دارد؟ چرا مدیران موظف هستند سازمان خود را به این تکنولوژی مجهز کنند؟

اینترنت اشیا چیست و چه کاربردی دارد؟

مفهوم اینترنت‌ اشیا، به معنی اتصال هرچیزی به یکدیگر از طریق اینترنت است. به زبان ساده‌تر می‌توان گفت که به کمک iot برنامه‌ها و دستگاه‌های مختلف می‌توانند از طریق اتصال اینترنت با یکدیگر و حتی انسان تعامل و صحبت کنند. در واقع، این تکنولوژی انسان را قادر می‌سازد تا ‌اشیا مورد استفاده خود را از راه دور و به کمک زیرساخت‌های اینترنتی مدیریت و کنترل کنند. 
در واقع این تکنولوژی، سیستمی از کامپیوتر‌ها، ماشین‌های محاسبه، دستگاه‌های دیجیتال و مکانیکی، انسان‌ها و حیوانات است که هر کدام با یک کد مستقل و به‌عنوان یک وسیله متمایز در شبکه حضور دارند و سهم قابل توجهی از تبادل اطلاعات و رابطه میان آن‌ها، بدون دخالت و نظارت مستقیم انسان انجام می‌شود.

اینترنت اشیا چگونه کار می کند؟

تکنولوژی استفاده شده در اکوسیستم IOT بسیار ساده است. در این اکوسیستم مجموعه‌ای از دستگاه‌های هوشمند مبتنی بر وب وجود دارند که با استفاده از سنسور‌ها، سخت‌افزار‌های ارتباطی اقدام به دریافت، گردآوری، ارسال داده می‌کنند. سپس داده‌های دریافت شده توسط حسگر‌ها از طریق اتصال به یک درگاه IOT برای تحلیل به فضای ابری ارسال شده یا اینکه به صورت محلی تحلیل می‌شوند. سپس متخخص اینترنت ‌اشیا با استفاده از نرم افزا‌های تحلیل داده و دانش خود، داده‌های دریافت شده از محیط را پردازش می‌کند.

تاریخچه اینترنت اشیا

تکنولوژی iot تاریخچه جالبی دارد. داستان پیدایش این تکنولوژی به دهه ۸۰ میلادی و زمانی برمی‌گردد که هنوز تکنولوژی به مانند امروز پیشرفت نکرده بود. در آن دوران افراد با این مفهوم و کارکرد آن آشنایی نداشتند اما کم کم جرقه‌های پیدایش آن شکل گرفت.

دهه ۸۰ میلادی؛ شروع اولین جرقه‌ها

در سال ۱۸۳۲ اولین تلگراف مغناطیسی طراحی شد و تلگراف ارتباط مستقیم بین دو دستگاه را با سیگنال‌های الکترونیکی امکان‌پذیر کرد؛ اما اولین دستگاه متصل به این تکنولوژی، یک دستگاه فروش کوکاکولا بود. این دستگاه توسط میکروسوئیچ‌هایی که به دستگاه متصل شده بود اداره می‌شد.

برنامه‌نویسان از طریق این میکروسوئیچ‌ها و اینترنت، توانستند متوجه شوند که آیا دستگاه خنک‌کننده به اندازه کافی نوشیدنی‌ها را خنک نگه می‌دارد یا نه. با راه‌اندازی این فناوری، متخصصان و علاقمندان به این حوزه، مطالعات بیشتری در این زمینه انجام دادند و در نهایت باعث رشد هرچه بیشتر تکنولوژی IOT در جهان شد.

دهه ۹۰ میلادی؛ تحول بزرگ اینترنت

ابتدای دهه ۹۰ میلادی، اینترنت و حوزه it پیشرفت چشمگیری داشت. در آن سال جان رومکی اولین توستر را با استفاده از پروتکل TCP / IP به اینترنت متصل کرد. بعد از گذشت یک سال پژوهشگران و داشمندان دانشگاه کمبریج نیز توانستند از اولین نمونه دوربین وب کم برای نظارت بر میزان قهوه موجود در یک فنجان استفاده کنند.

کارکرد این وب کم به این شکل بود که در یک دقیقه سه بار از فنجان قهوه عکس می‌گرفت و آن را به مرکز رایانه‌های محلی ارسال می‌کرد. این روند برای این کار بود که سازندگان این تکنولوژی متوجه شوند که قهوه به‌طور کامل در فنجان وجود ریخته شده است یا خیر.

سال ۱۹۹۹ یکی از سال‌های مهم و تأثیرگذار در صنعت iot بود. در این سال فردی به نام کوین اشتون اصطلاح «اینترنت اشیاء» را برای اولین بار برای این تکنولوژی استفاده کرد. او این تکنولوژی را که به‌واسطه اینترنت می‌توانست دستگاه‌های مختلفی را بهم متصل شوند، معرفی کرد. در ادامه رشد چشمگیر اینترنت و iot و ترکیب آن دو باهم در این دهه توانست جای خود را در دنیای تکنولوژی باز کند.

دهه ۲۰۰۰ میلادی؛ اولین اختراع

با آغاز قرن بیست و یک میلادی، کم‌کم اصطلاح اینترنت اشیا، در رسانه‌ها مورد استفاده قرار گرفت. مردم نیز با این علم جدید بیشتر از گذشته آشنا شدند. دانشجویان و علاقمندان به این حوزه کم کم در حال افزایش پیدا کرد. با توجه به همه این اتفاقات اولین کنفرانس بین‌المللی iot در سال ۲۰۰۸ در کشور سوئیس برگزار شد و اطلاعات زیادی بین آن‌ها ردو‌بدل شد.

با گذشت زمان و افزایش دانش متخصصین، بسیاری از شرکت‌ها از این تکنولوژی در ساخت محصولات خود استفاده کردند. به‌عنوان مثال شرکت ال جی در سال ۲۰۰۰ میلادی اولین یخچال و فریزری را که قابلیت اتصال به اینترنت داشت، وارد بازار کرد.
بعد از آن اختراع، یکی دیگر از پیشرفت‌های تکنولوژی iot در زمینه رباتیک بود. یک ربات کوچک به نام Nabaztag در سال ۲۰۰۵ ساخته شد که قابلیت اعلام اخبار، پیش‌بینی هوا و تغییرات در بازار سهام را داشت.

سال ۲۰۱۰؛ افزایش سرعت

با شروع سال ۲۰۱۰ و راه‌اندازی عمومی پروتکل IPv6 شرکت‌های بیشتری از این تکنولوژی استقبال کردند و وارد رقابت شدند. شرکت هایی مانند بزرگی مانند جنرال موتورز، گوگول، اپل، سامسونگ دستگاه‌هایی را تولید کردند که می‌توانست از تکنولوژی iot در این زمینه استفاده کنند.. از جمله دستگاه‌های مجهز به تکنولوژی iot می‌توان به‌ عینک‌های هوشمند و خودورهای خودران نام برد. درنهایت کم کم فناوری iot جای خود را در همه صنایع مانند نفت و انرژی، حمل و نقل، مراقبت های بهداشتی و کشاورزی پیدا کرد و امروزه شاهد رشد سریع آن هستیم.

کاربرد اینترنت اشیا چیست؟

اگر بخواهیم تکنولوژی iot و مفهوم آن را بیشتر درک کنیم بهتر است که ابتدا با کاربرد‌های آن آشنا شویم. این تکنولوژی به‌طور کلی بر روی تجمیع اطلاعات و استفاده از منابع اطلاعاتی مختلف متمرکز است؛ اما این اطلاعات چه کاربردی می‌توانند برای سازمان ما داشته باشند؟
این اطلاعات جمع‌آوری شده زمانی برای ما یا سازمان زمانی مفید هستند که باعث تغییر در تصمیم‌گیری‌های آینده با هدف سودمندی بیشتر شوند.

این فرآیند در حال‌ایده‌آل باعث ایجاد اطلاعات جدید و همچنین ارزش آفرینی برای مجموع می‌شود. در نهایت با استفاده از این اطلاعات ارزشمند می‌توانند یک فرآیند و چرخه دائمی را تشکیل دهند.

۱- کاربرد اینترنت اشیا در صنعت

حال که متوجه شدیم iot یعنی چی می‌توانیم آن را در حوزه‌های مختلف مانند صنعت هم استفاده کنیم. این تکنولوژی در تمام صنایع مانند پتروشیمی، نفت و گاز و هوا فضا کاربرد دارد. در واقع متخصصین iot از مجموعه‌ای از تجهیزات پیشرفته مانند دستگاه‌های هوشمند، نرم‌افزار‌های مختلف، سنسور‌ها و… برای تبادل اطلاعات و ساده کردن فرآیند‌های حوزه صنعت استفاده می‌کنند.
به‌عنوان مثال با کمک کاربرد اینترنت ایشا در صنعت نفت و گاز، می‌توان شبکه‌ای بزرگ از دستگاه‌های بی‌سیم، حسگرها، سنسورها، هوش مصنوعی و تحلیل داده را به خدمت گرفت تا میزان بهره‌وری را در صنعت کشور به طور چشمگیری افزایش داد. در کنار افزایش کارایی، هزینه‌های اجرایی کمتر شده و کم‌کم می‌توان انتظار سودآوری از داده‌های جمع‌آوری شده را از یک زنجیره تأمین توسط این سیستم را نیز داشت.

۲- کاربرد اینترنت اشیا در پزشکی

پزشکی و سلامت یکی از حوزه‌های پرکابرد تکنولوژی iot است. تا قبل از به وجود آمدن این تکنولوژی، ارتباط بین پزشکان و بیماران تنها از راه تلفن امکان‌پذیر بود؛ اما امروزه با دستگاه‌هایی که قابلیت اتصال اینترنت ‌اشیا به تجهیزات پزشکی را دارند، کادر درمان می‌تواند به‌راحتی مراقبت‌های پزشکی را از راه دور انجام دهد. این امکان توسط سنسور‌های iot که به بدن بیمار متصل هستند انجام می‌شود. این سنسورها دائماً علائم حیاتی وی را کنترل کرده و آن‌ها را به پزشک متخصص ارسال می‌کنند تا پزشک هر لحظه از وضعیت جسمانی بیمارش مطلع باشد.

۳- کاربرد اینترنت اشیا در معماری

کاربرد iot تنها به صنعت و پزشکی خلاصه نمی‌شود. یکی از کاربرد‌های مهم این تکنولوژی برای راحتی و آسایش مردم است. امروزه متخصصین معماری از این تکنولوژی برای ساخت خانه‌های شومند و طراحی دکوراسیون داخی استفاده می‌کنند. از کاربرد اینترنت اشیا در معماری می‌توان به لامپ هوشمند، پنجر‌های هوشمند و میز هوشمند نام برد.

۴- کاربرد اینترنت اشیا در کشاورزی

کاربرد iot در صنعت کشاورزی باعث شده است که این صنعت سنتی را به یکی از مدرن‌ترین صنعت‌های روز دنیا تبدیل کند. به همین خاطر امروزه کشاورزی هوشمند جای خود را به کشاورزی سنتی داده است. در کشاورزی سنتی هیچ خبری از جمع‌آوری داده و تحلیل آن وجود نداشت؛ اما امروزه هدف از این مدل کشاورزی، تولید در حجم بالا، به شکل پایدار و با کمترین میزان هدر رفت انرژی و محصولات کشاورزی است.
به‌طور کلی کاربرد iot در حوزه کشاورزی متکی به جمع‌آوری خودکار اطلاعات، بررسی آن‌ها، هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی است. تکرار این روند در طولانی مدت باعث می‌شود که فرآیندهای تولید محصولات بهبود یافته و از هزینه‌های مرتبط با تولید محصولات غذایی نیز کاسته شود.

چالش‌های اینترنت اشیا

تا اینجای مقاله درباره موضوع اینترنت اشیا چیست و چه کاربردی دارد و همچنین درباره تاریخچه آن صحبت کردیم. همانطور که می دانید تکنولوژی اینترنت اشیا در دهه احیر توانسته رشد چشمگیری داشته باشد و بر حوزه های مختلف تاثیر بگذارد. با این حال با توجه به تمامی این پیشرفت‌ها، تکنولوژی iot همچنان با چالش‌های مختلفی مواجه است.

چالش امنیت در اینترنت اشیا

زمانی که مدیران قصد دارند از اینترنت اشیا در سازمان خود استفاده کنند، یکی از چالش‌هایی که با آن درگیر هستند، موضوع امنیت است. به همین خاطر کارشناسان مربوطه رای اطمینان از اینکه در آینده اختلالی به وجود نیاید باید گام‌های امنیتی جدیدی را پیاده سازی کنند.

 برخی از مشکلات امنیتی برجسته در این حوزه عبارت است از :

• سازمان‌ها داده‌ها و اطلاعات خود را در دیتاسنترهایی نگهداری می‌کنند که امنیت زیادی ندارند.
• نرم‌افزارهای مورد استفاده قدیمی هستند و سازمان‌ها آن‌ها را به روز رسانی نمی‌کنند.

چالش اینترنت اشیا در مدیریت داده‌ها

از نظر شما بعد از موضوع امنیت مهم ترین چالش اینترنت اشیا چیست؟ مسلما جواب مدیریت داده ها است؛ زیرا طبق اطلاعات سیسکو، تا سال ۲۰۲۰ میلادی ارتباطات دستگاه به دستگاه ۴۶ درصد از کل دستگاه های به هم مرتبط را تشکیل خواهد داد. به همین خاطر جمع آوری و سپس مدیریت این حجم از اطلاعات برای سازمان های در حال توسعه بسیار چالش برانگیز خواهد شد.

جمع بندی
در این مقاله به این سؤال پاسخ دادیم که اینترنت‌اشیا چیست و چه کاربردی دارد. این تکنولوژی نوظهور امروزه با توجه به کاربرد‌های چشمگیر و فواید زیادی که برای سازمان‌ها دارد، لزوم استفاده و به کارگیری تکنولوژی iot را بیشتر از گذشته برای سازمان‌ها روشن کرده است.
شما نیز اگر به‌عنوان متخصص، مربی، صنعت گر هستید یا قصد سرمایه گذاری در اینترنت اشیا را دارید، می‌توانید با مجموعه گسترش اینترنت اشیا ایران همکاری کنید. کافی است در این فرم ثبت‌نام و اطلاعات خود را وارد کنید تا همکاران مجموعه با شما ارتباط برقرار کنند.

سؤالات متداول

اینترنت اشیا چیست؟

اعلمی است به کمک iot برنامه‌ها و دستگاه‌های مختلف می‌توانند از طریق اتصال اینترنت با یکدیگر و حتی انسان ارتباط داشته باشند.

انواع کاربردهای اینترنت اشیا را نام ببرید؟

پزشکی، کشاورزی، صنعت و…انواع مختلف کاربردهای اینترنت اشیا به حساب می‌آیند.

اینترنت اشیا چیست به زبان ساده؟

اینترنت اشیا به هر دستگاه فیزیکی اشاره دارد که قادر است با یک شناسه‌ی منحصربه‌فرد (uids) در یک شبکه، به تبادل اطلاعات بپردازد (بدون تعامل انسان).