زنجیره تأمین قطعات یدکی در صنعت نفت و گاز، یکی از حیاتی‌ترین بخش‌های مدیریت عملیاتی است. خرابی یک پمپ، ولو یا کمپرسور می‌تواند باعث توقف کامل یک واحد فرآیندی و تحمیل خسارت‌های سنگین شود. در این میان، استفاده از فناوری‌های نوین مانند RFID (شناسایی با فرکانس رادیویی) و IoT (اینترنت اشیاء) امکان مدیریت هوشمند انبار، ردیابی قطعات و پیش‌بینی نیازهای آتی را فراهم کرده است.
اجزای فنی سامانه
۱٫ برچسب‌های RFID مقاوم صنعتی: این برچسب‌ها روی قطعات یدکی نصب می‌شوند و هر قطعه یک شناسه یکتا دارد که امکان ردیابی آن در تمام مراحل زنجیره تأمین را فراهم می‌کند.
۲٫ خوانشگرهای RFID ثابت و دستی: برای ثبت ورود و خروج قطعات از انبارها یا هنگام تحویل به واحدهای عملیاتی.
۳٫ شبکه ارتباطی IoT: انتقال داده‌های جمع‌آوری‌شده از RFID از طریق پروتکل‌هایی مانندLoRaWAN، NB-IoT یا Wi-Fi صنعتی به یک پلتفرم مرکزی.
۴٫ پلتفرم ابری و داشبورد مدیریتی: نمایش لحظه‌ای موجودی انبار، محل دقیق قطعات، تاریخچه مصرف و پیش‌بینی نیازهای آینده.
۵٫ یکپارچه‌سازی با سیستم‌های ERP و CMMS: ارتباط مستقیم با سیستم‌های برنامه‌ریزی منابع سازمانی و مدیریت نگهداری تجهیزات برای سفارش‌دهی خودکار قطعات.
مزایا
کاهش زمان جستجو و تحویل قطعه: به دلیل امکان ردیابی سریع و دقیق هر قطعه.
جلوگیری از کمبود قطعات حیاتی: با پیش‌بینی مصرف و سفارش‌دهی خودکار قبل از اتمام موجودی.
کاهش موجودی مازاد: جلوگیری از انباشت قطعات غیرضروری و کاهش هزینه‌های انبارداری.
افزایش شفافیت زنجیره تأمین: امکان ردیابی مسیر قطعه از تأمین‌کننده تا نصب روی تجهیز.
یکپارچگی با تعمیرات پیشگیرانه: هم‌زمان‌سازی مصرف قطعات با برنامه‌های نگهداری پیش‌بینانه.
در یک پالایشگاه بزرگ خاورمیانه، سیستم مدیریت قطعات یدکی مبتنی بر RFID و IoT پیاده‌سازی شد. هر قطعه استراتژیک مانند بلبرینگ‌های پمپ‌های سانتریفیوژ و ولوهای کنترلی به برچسب RFID مجهز شد. داده‌های ورود و خروج از انبار از طریق RFID Reader جمع‌آوری و از طریق NB-IoT به سرور مرکزی منتقل گردید. با اتصال این سامانه به سیستم CMMS، هنگام ثبت یک دستورکار تعمیراتی، قطعات موردنیاز به‌صورت خودکار شناسایی و رزرو شدند. نتیجه این کار کاهش ۳۰٪ زمان توقف تجهیزات و جلوگیری از کمبود ناگهانی قطعات حیاتی بود.
چالش‌های فنی
مقاومت برچسب‌های RFID در برابر دما، فشار و محیط‌های خورنده.
پایداری شبکه IoT در محیط‌های صنعتی با تداخل الکترومغناطیسی.
مدیریت داده‌های حجیم ناشی از ثبت لحظه‌ای تردد قطعات.
هزینه اولیه پیاده‌سازی و نیاز به آموزش کارکنان.
جمع‌بندی
ترکیب RFID و IoT تحولی بنیادین در مدیریت قطعات یدکی تجهیزات نفتی ایجاد کرده است. این فناوری نه‌تنها باعث افزایش بهره‌وری و کاهش زمان توقف می‌شود، بلکه شفافیت زنجیره تأمین و دقت مدیریت انبار را نیز به‌طور چشمگیری ارتقا می‌دهد. در آینده، ادغام این سامانه با هوش مصنوعی و الگوریتم‌های یادگیری ماشین امکان پیش‌بینی دقیق‌تر خرابی تجهیزات و سفارش‌دهی کاملاً خودکار قطعات را فراهم خواهد کرد.
اگر به دنبال پیاده‌سازی این سیستم در پروژه‌های صنعتی خود هستید، همین حالا با شماره های ۰۹۱۲۸۵۷۸۰۴۶ و ۰۹۱۲۰۱۹۱۳۶۸ تماس بگیرید و یا به ایمیل info@iotbiz.ir درخواست خود را ارسال کنید تا مشاوره رایگان دریافت کنید و راهکار مناسب را دریافت کنید.